តើអ្វីជាមហារីកពោះវៀនធំ
ចំនួនអ្នកស្លាប់ដោយសារមហារីកពោះវៀនធំគឺខ្ពស់លេខ២ក្នុងចំណោមអ្នកស្លាប់ដោយសារមហារីកនៅប្រទេសអូស្ត្រាលី។ វាប៉ះពាល់ទាំងបុរសទាំងស្ត្រី ហើយអាចកើតឡើងដោយគ្មានរោគសញ្ញា។ បើឆាប់រកឃើញ សឹងតែគ្រប់ករណីទាំងអស់អាចព្យាបាលឲ្យជាបាន។ អ្នកអាចធ្វើតេស្តមហារីកពោះវៀនធំយ៉ាងរហ័សនិងដោយឥតគិតថ្លៃនៅផ្ទះដើម្បីជួយរកមើលមហារីកពោះវៀនធំ។ វាអាចជួយស្រោចស្រង់ជីវិតអ្នក។
អំពីមហារីកពោះវៀនធំ
ហានិភ័យនៃមហារីកពោះវៀនធំកើនឡើងតាមអាយុ។ វាអាចកើតឡើងដោយពុំបាច់មានប្រវត្តមហារីកក្នុងគ្រួសារ និងពុំមានចេញអាការរោគទេ។
វាអាចកើតឡើងនៅគ្រប់ផ្នែកនៃពោះវៀនធំឬថ្នក់លាមកចុងពោះវៀនធំ(ផ្នែកខាងក្រោមនៃប្រព័ន្ធរំលាយអាហារ)។ មហារីកពោះវៀនធំអាចចាប់ផ្ដើមកកើតពីស្រទាប់ខាងក្នុងនៃពោះវៀនធំ ឬពីការដុះអ្វីតូចៗនៅលើជញ្ជាំងពោះវៀនធំ ហៅថាសាច់ពក (adenomas) ឬសាច់ដុះ (polyps)។
ប្រសិនបើគេរកវាមិនឃើញទេ មហារីកពោះវៀនធំអាចរាលចូលទៅក្នុងជញ្ជាំងនៃពោះវៀនធំ ក្រពេញទឹករងៃ រួចហើយចូលទៅក្នុងសរីរាង្គទាំងឡាយដទៃទៀត។
ប្រសិនបើឆាប់រកឃើញ ៩០%នៃមហារីកពោះវៀនធំនោះអាចព្យាបាលឲ្យជាបាន។ សូមកុំបង្អង់ ចូរធ្វើតេស្តដោយឥតគិតថ្លៃរបស់អ្នកនៅថ្ងៃនេះ!
តើអ្នកឬអ្នកណាម្នាក់ដែលអ្នកស្គាល់មានអាយុ ៤៥-៧៤ ឆ្នាំឬទេ? បើមាន សូមចែករំលែកព័ត៌មានអំពីការធ្វើតេស្តមហារីកពោះវៀនធំជាមួយអ្នកដែលអ្នកស្រឡាញ់ ឬទៅជួបវេជ្ជបណ្ឌិតគ្រួសារដើម្បីសុំជំនួយបន្ថែម។
ការធ្វើតេស្តមហារីកពោះវៀនធំ
ការធ្វើតេស្តមហារីកពោះវៀនធំ គឺសាមញ្ញ ឥតមានគិតថ្លៃ និងជាការធ្វើនៅផ្ទះ។ បច្ចុប្បននេះជនដែលមានអាយុ ៤៥ ដល់ ៤៩ឆ្នាំ អាចចូលរួមក្មុងកម្មវិធីជាតិនៃការធ្វើតេស្តមហារីកពោះវៀនធំដោយ សុំកញ្ចប់ប្រដាប់ធ្វើតេស្តមហារីកពោះវៀនធំដោយឥតគិតថ្លៃលើកទីមួយរបស់ខ្លួន ។ ជនមានអាយុ ៥០-៧៤ ឆ្នាំដែលដល់ពេលធ្វើតេស្ត នឹងបន្តទទួលបានកញ្ចប់ប្រដាប់ធ្វើតេស្តដោយឥតគិតថ្លៃរៀងរាល់២ឆ្នាំម្ដង។ ប្រសិនបើអ្នកបានបាត់ ឬមិនបានទទួលកញ្ចប់ប្រដាប់ធ្វើតេស្ត អ្នកអាច សុំឲ្យគេផ្ដល់មួយកញ្ចប់ទៀតនៅទីនេះ (គេហទំព័រជាភាសាអង់គ្លេស ៖ www.ncsr.gov.au/boweltest) ឬទូរស័ព្ទទៅសេវាអ្នកបកប្រែតាមទូរស័ព្ទ (TIS) លេខ ១៣១៤៥០ ។ ប្រសិនបើអ្នកមានអាយុក្រោម ៤៥ ឆ្នាំ ហើយមានការបារម្ភអំពីមហារីកពោះវៀនធំ សូមទៅជួបវេជ្ជបណ្ឌិតគ្រួសាររបស់អ្នកជាបន្ទាន់។
ការធ្វើតេស្តរកមើលមហារីកពោះវៀនធំ មានទាក់ទងនឹងការធ្វើតេស្តឈាមដែលកប់ក្នុងលាមក (FOBT) ។ គេរកមើលស្នាមឈាមក្នុងលាមកដែលភ្នែកមនុស្សមើលមិនឃើញ ហើយវាអាចជាសញ្ញានៃមហារីកពោះវៀនធំ។
ការធ្វើតេស្តរកមើលមហារីកពោះវៀនធំ
ពេលអ្នកមានអាយុច្រើនទៅៗ ឱកាសកើតមហារីកពោះវៀនធំក៏កើនឡើងដែរ។ ការធ្វើតេស្តជាប្រចាំជាការសំខាន់ ព្រោះមហារីកពោះវៀនធំអាចកើតមានដោយគ្មានរោគសញ្ញា ឬប្រវត្តិក្នុងគ្រួសារ។ ដើម្បីអាយុវែង និងការរស់នៅប្រកបដោយសុខភាពល្អជាមួយក្រុមគ្រួសារអ្នក ការធ្វើតេស្តមហារីកពោះវៀនធំជាការសំខាន់ ដូច្នេះចូរធ្វើវាចុះ។ សូមស្វែងរកមើលបន្ថែមអំពី ហេតុអ្វីបានជាអ្នកគួរធ្វើតេស្តនោះ ។
រោគសញ្ញារបស់មហារីកពោះវៀនធំ
មហារីកពោះវៀនធំអាចកកើតដោយគ្មានឲ្យសញ្ញា។ ប៉ុន្តែមនុស្សជាច្រើនដែលមានមហារីកពោះវៀនធំសង្កេតឃើញសញ្ញានិងរោគសញ្ញាខ្លះៗ។ ទាំងនោះរួមមាន ៖
- ឈាមនៅក្នុងលាមករបស់អ្នក ឬក្នុងចានបង្គន់
- ការទៅបង្គន់របស់អ្នកមានការប្រែប្រួលដែលមានរយៈពេលលើសពី ៣ សប្ដាហ៍ហើយនៅតែមិនបាត់។ ការប្រែប្រួលនោះអាចរួមមាន លាមកជ្រាយជាងមុន ក្ដៀនលាមកខ្លាំង និង/ឬ អ្នកត្រូវទៅបត់ជើងធំញឹកញាប់ជាងធម្មតា។
- ភាពអស់កម្លាំងឬស្រកទម្ងន់ដោយគ្មានមូលហេតុ
- ឈឺក្នុងក្រពះ
ប្រសិនបើអ្នកសង្កេតឃើញរោគសញ្ញាណាមួយក្នុងចំណោមទាំងអស់នេះ វាជាការសំខាន់ដែលអ្នកត្រូវទៅជួបវេជ្ជបណ្ឌិតគ្រួសាររបស់អ្នកជាបន្ទាន់។
របៀបបន្ថយហានិភ័យ
កត្តាខ្លះដែលអាចបង្កើនហានិភ័យមហារីកពោះវៀនធំរបស់អ្នក រួមមាន ៖
- អាយុ
- ប្រវត្តិគ្រួសារ
- ជំងឺរលាកពោះវៀនធំ
- របបអាហារមិនសូវល្អ (ប៉ុន្តែអ្នកនឹងនៅតែមានហានិភ័យ ហើយនៅត្រូវធ្វើតេស្តទោះបីអ្នកមានរបបអាហារល្អក៏ដោយ)
- ពុំសកម្មខាងផ្លូវកាយ
- សុរា
- ធាត់ជ្រុលពេក
- ការជក់បារី
អ្នកអាចបន្ថយហានិភ័យមហារីកពោះវៀនធំរបស់អ្នកដោយ ៖
- បោះបង់ការជក់បារី
- សកម្ម
- រីករាយនឹងការបរិភោគអាហារដែលផ្ដល់សុខភាពល្អប្រកបដោយផ្លែឈើនិងបន្លែស្រស់ៗ
- ដាក់កំណត់សាច់ក្រហមនិងសាច់កែច្នៃ
- ដាក់កំណត់សុរា
- រក្សាទម្ងន់ខ្លួនដែលផ្ដល់សុខភាពល្អ
ចុះបើខ្ញុំមានរោគសញ្ញា?
មិនថាអ្នកមានអាយុប៉ុន្មានទេ បើអ្នកមានសញ្ញាឬរោគសញ្ញាណាមួយ អ្នកគួរទៅជួបវេជ្ជបណ្ឌិតគ្រួសាររបស់អ្នកឲ្យឆាប់បំផុតដែលអ្នកអាចធ្វើបាន។ សញ្ញាទាំងនោះអាចរួមមាន ការប្រែប្រួលនៃការទៅបង្គន់របស់អ្នក ឈាមក្នុងលាមក ឈឺក្នុងក្រពះ ការអស់កម្លាំងឬស្រកទម្ងន់ដោយគ្មានមូលហេតុ។
ចុះបើខ្ញុំមានប្រវត្តិមហារីកពោះវៀនធំក្នុងគ្រួសារ
អ្នកមានប្រវត្តិមហារីកពោះវៀនធំក្នុងគ្រួសារ ប្រសិនបើ ៖
- បងប្អូនសាច់បង្កើតរបស់អ្នក (មាតាបិតា បងប្អូនបង្កើត ឬកូន) មានកើតមហារីកពោះវៀនធំកាលគាត់នៅក្មេង (អាយុក្រោម ៥៥ ឆ្នាំ) ឬ
- បងប្អូនសាច់បង្កើតលើសពីម្នាក់របស់អ្នកធ្លាប់មានមហារីកពោះវៀនធំទោះបីក្នុងអាយុប៉ុន្មានក៏ដោយ។
ច្រើនជាង ៧៥%នៃពលរដ្ឋដែលកើតមហារីកពោះវៀនធំ ពុំមានប្រវត្តិមហារីកពោះវៀនធំក្នុងគ្រួសារទេ។ ប្រសិនបើអ្នកគិតថាអ្នកមានប្រវត្តិមហារីកពោះវៀនធំក្នុងគ្រួសារ សូមពិគ្រោះជាមួយវេជ្ជបណ្ឌិតគ្រួសាររបស់អ្នក។
សម្រាប់ព័ត៌មានបន្ថែម សូមមើលគេហទំព័រ កម្មវិធីជាតិធ្វើតេស្តមហារីកេពោះវៀនធំ ឬពិគ្រោះជាមួយវេជ្ជបណ្ឌិតគ្រួសាររបស់អ្នក។